Ochrona sygnalistów dyrektywa – zapoznaj się z obecnymi przepisami

Na ostateczne przepisy prawne dotyczące ochrony sygnalisty czekają i podmioty prawne, które są zobowiązane do wprowadzenia odpowiednich rozwiązań, jak i sami sygnaliści. Pracownicy i osoby powiązane z podmiotami prawnymi mają wiedzę na temat nieprawidłowości i nie wiedzą komu mogą to zgłosić. Z drugiej jednak strony osoby takie obawiają się działań odwetowych, które mogą ich spotkać za przekazanie informacji o naruszeniu.

Dyrektywa o ochronie sygnalisty

Parlament Europejski podjął prace nad regulacją przepisów o sygnalistach odpowiadając na potrzeby krajów członkowskich w kwestii eliminacji działań niezgodnych z prawem, które pojawiają się w podmiotach. Analiza zgłoszeń od sygnalistów i wykonywanie działań następczych ma na celu samodoskonalenie się organizacji. Dyrektywa została uchwalona w październiku 2019 r. Kraje europejskie miały ponad dwa lata na implementacje przepisów zawartych w dyrektywie do przepisów krajowych. Termin ten minął 17.12.2021 r. Nie wszystkie kraje zdążyły z wprowadzeniem własnych ustaw. Pomimo wszystko sygnalista i tak jest chroniony na podstawie przepisów europejskich.

Polska ustawa o ochronie sygnalisty

Polska jest w grupie krajów UE, które jeszcze nie uchwaliły przepisów krajowych dotyczących ochrony sygnalisty. Ustawodawca zajął się tym tematem stosunkowo późno. Pierwszy projekt pojawił się dopiero na dwa miesiące przed końcem terminu implementacji przepisów europejskich. Prace zmierzające do uchwalenia ustawy krajowej powoli trwają. Nie widomo jednak kiedy ostatecznie możemy spodziewać się zakończenia prac. Aktualnie czwarty projekt ustawy procedowany jest w poszczególnych komisjach.

Przepisy krajowe o ochronie sygnalistów – szczegóły

Projekt krajowej ustawy praktycznie kopiuje z dyrektywy wymagania dotyczące kanału wewnętrznego, który będzie musiał być udostępniony sygnaliście przez podmiot prawny. Więcej pytań rodziło się w kwestii kanału zewnętrznego, który powinien zostać udostępniony przez organy właściwe.

Polski ustawodawca zaproponował Rzecznika Praw Obywatelskich, jako organ przyjmujący zgłoszenia i przekazujący je do właściwego urzędu, co można sprawdzić tu https://sygnalista24.info/przepisy-prawa/. Dodatkowo takie zgłoszenia zewnętrzne powinny być przyjmowane przez inne organy publiczne, tj. m.in. naczelne, centralne i terenowe organy administracji rządowej, organy państwowe, organy wykonawcze JST czy regionalne izby obrachunkowe.

Brak polskiej ustawy o ochronie sygnalistów nie zwalnia nas z przygotowań do wprowadzenia przepisów.